Ben-Hur 2016: Bản thiên anh hùng ca cũ có làm nên thành công mới?

Bộ phim sử thi hay nhất mọi thời đại nay sắp sửa trở lại màn ảnh liệu có đủ sức hạ gục tượng đài 11 giải Oscar hay chỉ là sự tái hiện một hình tượng cũ?

Năm 1925, bộ phim Ben Hur lần đầu tiên ra đời tuy không lời nhưng lại gây được tiếng vang lớn trong làng phim sử thi nói riêng và điện ảnh thế giới nói chung. Sau hơn 30 năm, tác phẩm làm lại đã khiến thế giới cúi mình khi ẵm trọn 11 giải Oscar danh giá, điều mà trước nay, không một bộ phim điện ảnh nào có thể làm được.





Ben-Hur 2016 là dự án khởi động lại của bộ phim cùng tên năm 1959 từng đoạt 11 giải Oscar do đạo diễn William Wyler chỉ đạo và Charlton Heston đóng vai chính. Lần này, những người đóng vai trò sản xuất dự án Ben-Hur mới là Mark Burnett và Roma Downey , nổi tiếng với những dự án gây tranh cãi bao gồm cả dự án The Bible năm 2013. Keith R. Clarke và John Ridley chấp bút kịch bản cho bộ phim, đạo diễn Nga-Kazakhstan Timur Bekmambetov ngồi ghế chỉ đạo.


Trong phiên bản Ben-Hur giành được 11 giải Oscar của đạo diễn William Wyler, nhân vật chính Judah Ben-Hur là một thương gia Do Thái giàu có sống tại Jerusalem vào cuối thế kỷ thứ nhất. Anh bị người bạn thời thơ ấu của mình giờ đây đã là một quý tộc La Mã mang tên là Messala phản bội. Ben-Hur bị ném vào tù và khi thoát ra được, anh tìm cách trả thù.

Trong Ben-Hur (2016), Jack Huston sắm vai Judah Ben-Hur - một vị hoàng tử giàu có và độ lượng ở mảnh đất Jerusalem. Cuộc sống vốn đang yên ấm bỗng thay đổi hoàn toàn sau khi Messala (Toby Kebell) - người em nuôi, đồng thời cũng là bạn thân của anh, quay trở về quê hương sau ba năm biệt xứ.




Messala giờ trở thành sĩ quan của quân đội đế quốc La Mã, những kẻ đang tìm cách đặt ách thống trị tuyệt đối lên Jerusalem và tiêu diệt bất cứ ai dám chống đối. Gã thuyết phục Judah theo phe mình nhưng bất thành, và chỉ càng khiến mâu thuẫn giữa hai người thêm tăng dần.


Sau khi một kẻ lạ mặt chọn nhà Ben-Hur làm nơi ám sát viên toàn quyền La Mã, gia đình anh bị buộc tội mưu phản. Judah Ben-Hur bị lưu đày, còn mẹ và em gái anh thì không rõ sống chết ra sao dưới sự xử lý của Messala.



Gần 5 năm sau khi trải qua đủ kiếp nạn, Judah Ben-Hur may mắn thoát khỏi xiềng xích. Anh tình cờ gặp được vị tù trưởng người Phi giàu có Ilderim (Morgan Freeman) - người sau đó chọn chàng trai làm kẻ trông coi và tay đua chỉ huy đàn ngựa quý của ông.
Judah Ben-Hur quyết định tham gia cuộc đua chiến xa để xóa bỏ mọi lời buộc tội, giành lại tự do, đồng thời trả thù tên Messala. Cũng trong suốt chuyến hành trình ấy, nhân vật không ít lần chạm mặt Jesus - anh thợ mộc xứ Nazareth (Rodrigo Santoro), người luôn xuất hiện trong những thời điểm quan trọng nhất của cuộc đời Judah.

Đạo diễn Timur Bekmambetov đã chọn cho Ben-Hur một lối đi tương đối hợp lý. Bộ phim dành gần 1/3 thời lượng ban đầu để nói về hai nhân vật chính là Judah Ben-Hur và Messala. Hai người đàn ông vừa là hai anh em, vừa là hai người bạn thân thiết. Tuy nhiên, chỉ vì không chung huyết thống, không chung một đức tin mà buộc phải chia thành đôi ngả.


Ben-Hur sinh ra đã là một hoàng tử quyền quý, còn Messala là con trai của một kẻ thua cuộc. Khán giả có thể hiểu rõ tâm tư, tình cảm và vì sao họ phải chọn theo hai con đường hoàn toàn khác nhau.






Đồng thời, nhiều tình tiết được cài cắm rất hợp lý: vì sao gia đình nhân vật chính bị vu oan, hay Chúa đã xuất hiện thế nào để rồi sau đó thay đổi cuộc đời Ben-Hur ra sao. Hàng loạt tình tiết xung đột chính trị, xã hội đang xảy ra ở Jerusalem cũng là những bổ sung hợp lý, tạo nền tảng cho mâu thuẫn giữa hai nhân vật chính.

 Thật khó để vượt qua cái bóng từ tác phẩm kinh điển năm 1959. Nhưng xét trên tinh thần của một phim bom tấn, sản phẩm mới đến từ Timur Bekmambetov đã hoàn thành mục tiêu của nó.

Trong số các phim bom tấn mùa hè 2016, Ben-Hur có lẽ là tác phẩm kín tiếng nhất. Bộ phim không quảng bá rầm rộ, cũng chẳng gây ra nhiều điều qua tiếng lại. Còn nhớ hồi trung tuần tháng 7, phiên bản nữ giới của Ghostbusters từng khiến khẩu chiến nổ ra giữa đoàn làm phim và người hâm mộ.

Việc vượt qua một tác phẩm được liệt vào hàng kinh điển với 11 tượng vàng Oscar là điều bất khả thi. Bản thân hãng Paramount khá kiệm lời và chỉ khẳng định rằng họ muốn tạo ra phiên bản chuyển thể mới từ nguyên tác là cuốn tiểu thuyết Ben-Hur: A Tale of the Christ của Lew Wallace, chứ không phải làm lại bộ phim năm 1959 của đạo diễn William Wyler và huyền thoại Charlton Heston.


Các tình tiết dẫn đến bi kịch dành cho Judah Ben-Hur, cũng như sự xuất hiện của Chúa Jesus, được nhà làm phim cài cắm rất hợp lý.
Có thể khẳng định rằng hoàn cảnh của bi kịch được sắp đặt nhuần nhuyễn hơn rất nhiều so với phiên bản phim năm 1959. Sự xuất hiện của chúa Jesus là vừa đủ, không quá giáo điều bởi chúng được đặt vào những thời khắc rất quan trọng của cuộc đời Judah Ben-Hur. Tuy chủ đề chính của câu chuyện là cuộc tìm kiếm sự trả thù, nhưng nó luôn toát lên thông điệp rõ ràng về tình yêu và sự tha thứ.

Ben-Hur chuyển sang hồi thứ hai sau khi nhân vật chính bị lưu đày. Đạo diễn Timur Bekmambetov đã rất thông minh trong cách diễn tả những khổ hạnh mà Judah Ben-Hur phải trải qua trong khoảng thời gian khá ngắn ngủi.


Chỉ bằng trường đoạn nhân vật chính bị đẩy vào làm tay chèo dưới boong của chiến thuyền rồi sau đó chuyển sang cảnh ba năm sau, khi anh phải đối mặt với thời khắc sinh tử, người xem có thể thấy thời gian, tù đày và chết chóc đã thay đổi con người anh ra sao.



Từ một vị hoàng tử không mấy âu lo, Judah Ben-Hur nay trở thành một con người dạn dày, hoàn toàn lạnh lùng trước những cái chết xảy ra ngay trước mắt. Sau đó, toàn bộ các tình tiết trong hồi hai dường như chỉ là nền cho cuộc đua ngựa ở cuối phim diễn ra.




Tuy nhiên, ngôi sao gạo cội Morgan Freeman đã có một vai diễn khá thành công trong vai vị tù trưởng thông thái và anh minh, đồng thời cũng là người dẫn lối cho Judah Ben-Hur.

Đáng tiếc rằng, ngôi sao trẻ Jack Huston mới chỉ hoàn thành vai chính ở mức tròn vai. Anh thiếu đi ánh mắt sáng cương nghị, cùng gương mặt mang thần thái mạnh mẽ của Charlton Heston năm xưa. Trong khi đó, Toby Kebell tỏ ra khá xuất sắc trong vai Messala - một người đàn ông sinh ra trong tủi nhục và bị dục vọng sai khiến.



Trường đoạn đua ngựa chắc chắn sẽ là điều mà khán giả mong đợi nhiều nhất ở Ben-Hur. Và đạo diễn Timur Bekmambetov cùng với ê-kíp đã không khiến khán giả thất vọng. Trường đoạn diễn ra dài, kịch tính và hết sức dữ dội.Thật khó để so sánh nó với trường đoạn trong phiên bản phim năm 1959, bởi khi đó kỹ xảo vi tính và nhiều trang thiết bị hiện đại còn chưa ra đời. Song, những gì diễn ra trên màn ảnh lúc này xứng đáng là một trong những phân đoạn hành động ấn tượng nhất mùa hè 2016.

Có thể một vài khán giả sẽ cảm thấy sự hận thù của Judah Ben-Hur được xây dựng chưa thực sự thuyết phục và bộ phim còn khá vội vàng ở một vài chỗ. Cần phải thông cảm rằng phiên bản phim năm 2016 có thời lượng chỉ là 123 phút, so với bản phim năm 1959 lên tới 212 phút.


Nhưng rõ ràng Ben-Hur mới đã hoàn thành tốt nhiệm vụ mà nó hướng tới: một bộ phim bom tấn giải trí nhưng vẫn mang những ý nghĩa nhân sinh nhất định.


Ben-Hur khởi chiếu trên toàn quốc từ ngày 19/8.
Bài cũ hơn